Siedleckie Zeszyty Komeniologiczne seria Pedagogika

Emendacja jako metoda w koncepcji Jana Amosa Komeńskiego

Joanna Moleda — 2023-08-03

Celem prowadzonych analiz było określenie przyczyn i skutków myślenia o emendacji w koncepcji Jana Amosa Komeńskiego. Przeprowadzono badania przeglądowe. Przeanalizowano niektóre teksty czeskiego uczonego, uwzględniając aspekt emendacji, a następnie – dzięki zastosowaniu metody analityczno-krytycznej – zestawiono je z podstawą myślenia antropologicznego w jego koncepcji. Należy wnioskować, że przyjęta przez Komeńskiego antropologia była przyczyną użycia przez niego emendacji i jednocześnie była przyczyną jej zastosowania w procesie edukacji. Komeński mówił o emendacji, która dotyczyła naprawy człowieczeństwa samego człowieka i emendacji systemu społecznego. Dla Komeńskiego edukacja jest emendacją wprowadzoną w celu osiągnięcia harmonii i jedności z wymiarem transcendentnym. Emendacja jest koniecznym środkiem do naprawienia błędu społecznego i człowieczeństwa w człowieku. W koncepcji Komeńskiego dotyczy ona korekty człowieczeństwa, a nie samego człowieka, jest także narzędziem zmiany systemu społeczno-politycznego. Powszechna edukacja Panpaedpia w koncepcji Komeńskiego jest emendacją prowadzącą do Panorthosis.

Zagadnienie zdrowia i choroby w Labiryncie świata i raju serca Jana Amosa Komeńskiego

Andrzej Borkowski — 2023-08-03

Przedmiotem badań w niniejszym artykule jest funkcja oraz znaczenie zagadnienia zdrowia oraz choroby w dyskursie literackim i filozoficzno-religijnym Jana Amosa Komeńskiego. Badania wykazują, iż myślowy fundament Labiryntu świata oparty jest na dialektyce zdrowia i choroby, która staje się dla autora ekwiwalentem dobra i zła, prawdy i fałszu, wieczności i doczesności, doskonałości duchowej i marności. Zawiniona fizyczna degradacja człowieka jest w dziele Komeńskiego nie tylko źródłem cierpienia doczesnego, ale przekreśla szanse na zyskanie doskonałości duchowej, a w konsekwencji uniemożliwia zbliżenie się do samego Boga.

"Wiedza", która szkodzi. Przesłanie dla współczesności płynące z Labiryntu świata i raju serca Jana Amosa Komeńskiego

Marek Jastrzębski — 2023-08-03

Przedmiotem badań w niniejszym artykule jest następujący problem: W jaki sposób to, co społecznie uchodzi za wiedzę, może być wykorzystane do szerzenia dezinformacji, stanowiąc niebezpieczeństwo dla odbiorcy? Zjawisko to nazwano tutaj „wiedzą szkodliwą” i przeanalizowano w odniesieniu do Labiryntu świata i raju serca Jana Amosa Komeńskiego. Celem badań jest egzegeza owego dzieła pod kątem zastosowania jej do diagnozy problemów świata współczesnego.

Świat oczami Jana Amosa Komeńskiego: pansofia, uniwersalizm a współczesne przemiany w kontekście komeniologii

Barbara Dobrowolska — 2023-08-03

Artykuł jest próbą odpowiedzi na pytanie o fenomen Komeńskiego oraz istotę uniwersalizmu jego pansofii. Z jednej strony uniwersalizm poglądów Komeńskiego i jego wizja świata wydają się uznaniem dla jego geniuszu. Z drugiej strony powstaje pytanie: Czy uniwersalizm pansofii Komeńskiego nie jest tęsknotą za lepszym światem? Rozumianym jako wolny od przemocy, bezpieczny, przewidywalny oraz dający poczucie szczęścia, porządku i ładu społecznego – co u Komeńskiego stanowiło społeczne paradygmaty. W kontekście komeniologii dokonano oceny współczesnej edukacji, jej problemów i zagrożeń. Próba reminiscencji epoki Komeńskiego i zwrot ku przyszłości ukazują znaczenie i wartość jego twórczości oraz jej ponadczasowy wymiar.

Pedagogika Jana Amosa Komeńskiego w kontekście wychowania resocjalizującego

Joanna Moleda — 2023-08-03

Celem prowadzonych w artykule analiz było odnalezienie takich wątków w koncepcji edukacji Jana Amosa Komeńskiego, które mieszczą się w teorii i metodyce wy-chowania resocjalizującego. Przeanalizowano wybrane teksty i komentarze do pism Komeńskiego, a następnie – poprzez zastosowanie metody analityczno-krytycznej – zestawiono je ze współczesnymi propozycjami mieszczącymi się w obszarze teoretycznym i metodycznym pedagogiki resocjalizacyjnej. Wnioski jedynie uogólniono, stwierdzając, że do dnia dzisiejszego niektóre metody wychowawcze zaproponowane przez Jana Amosa Komeńskiego pozostają aktualne w wychowaniu resocjalizującym. Są to pedagogiczne zasady akceptacji i wzajemności oraz metody motywujące, aktywizujące, stymulujące i dramowe. Pośrednio odnaleziono u niego wątki inkluzyjne. W pozostałych przypadkach teorie wychowania resocjalizacyjnego są zasadniczo odmienne od koncepcji Komeńskiego.

Szkoła kształcąca ideą myśli pedagogicznej Jana Amosa Komeńskiego

Agnieszka Borkowska — 2023-08-03

Analiza poglądów Jana Amosa Komeńskiego – odnoszących się do edukacji traktowanej jako połączenie procesu kształcenia i wychowania – ujawnia wiele nowatorskich, jak na współczesne mu czasy, propozycji. Zainteresowanie jego myślą pedagogiczną wynika niewątpliwie z uniwersalizmu przyjmowanych przez niego założeń. Znaczna część jego teorii znajduje odzwierciedlenie we współczesnych koncepcjach pedagogicznych. Poglądy Komeńskiego stworzyły podwaliny orientacji humanistycznej w pedagogice, ukształtowanej na przełomie XIX i XX wieku. Wyrosły na gruncie krytyki szkoły oraz postulowania radykalnych zmian w wychowaniu i kształceniu. Zamierzeniem artykułu jest identyfikacja myśli Jana Amosa Komeńskiego składających się na model szkoły kształcącej, której idea i przesłanie znajdują swoje miejsce w wielowymiarowej edukacji XXI wieku. Celem artykułu jest ukazanie myśli pedagoga osadzonych w systemie kształcenia, rozumianym jako organizacja pracy szkoły, planowanie i realizacja procesu edukacyjnego, bazującego na zasobach i potrzebach uczniów, tworzenie relacji uczeń – nauczyciel, podejmowanie działań związanych z kształtowaniem postaw, tworzenie atmosfery i klimatu szkoły.

"Informatorium szkoły macierzyńskiej" Jana Amosa Komeńskiego – pierwszy traktat z pedagogiki przedszkolnej

Agata Jacewicz — 2023-08-03

Intencją autorki artykułu jest zwrócenie uwagi na jedno z licznych dzieł Nauczyciela Narodów i przybliżenie w ten sposób treści imponującej pracy Jana Amosa Komeńskiego. Czeski pedagog dostrzega potrzebę istnienia odpowiednio zorganizowanej placówki wychowawczej dla dzieci w wieku przedszkolnym. W Informatorium, swoim programie wszechstronnego rozwoju dzieci, kładł nacisk na przygotowywanie ich już od urodzenia do przyszłej systematycznej nauki w szkole.